این حس طبیعی در واقع میزان خطر پذیری یا ریسک شما را تعیین می‌کند که از یک طرف می‌تواند منجر به شکست و از طرف دیگر منجر به سودآوری و موفقیت در بورس شود.
افرادی که اصلا تمایل به خطر پذیری ندارند، کسانی هستند که چندان در فعالیت‌هایی شبیه بورس نیز وارد نخواهند شد و ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در جایی شبیه بانک با نرخ بهره معین و یکنواخت سپرده گذاری کنند. البته اینکه سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا بانک، موضوعی است که باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد.
هر چند ریسک‌پذیری تا حد زیادی بستگی به خصوصیات ذاتی و روحیات فردی هر شخص دارد، با این حال می‌توان آن را به نوعی مدیریت کرد. در حقیقت چگونگی مدیریت ریسک در سرمایه گذاری‌ها و معاملات بورس، به سرمایه گذار کمک می‌کند تا با نگاهی منطقی و البته ورود به دروازه‌های جدید کار خود را ادامه دهد.
مدیریت ریسک در انواع بورس
قبل از آن که به ریسک‌پذیری بپردازیم، بهتر است با انواع بازار‌های بورس آشنا شویم. بازار بورس در حالت کلی به سه گروه مختلف تقسیم می‌شود که از جمله شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، بورس اوراق بهادار است.
بورس اوراق بهادار
این بازار در واقع به خرید و فروش اوراق بهادار و اوراق قرضه شرکت‌ها و صنایع گوناگون تعلق دارد. علاوه بر این، معامله مربوط به سهام شرکت‌ها نیز در همین بازار جریان دارد و البته شرکت در آن، ریسک پذیری خاص خود را می‌طلبد.
در این بازار عوامل مختلفی تعیین کننده افت و خیز ارزش سهام هستند که از جمله مهم‌ترین و واضح‌ترین آن‌ها، می‌توان به میزان سود سالانه شرکت اشاره کرد. همچنین اعتبار شرکت و سابقه مثبت یا منفی آن در طول مدت حضور در بورس، از دیگر معیار‌های مهمی است که می‌تواند شما را نگران کند یا خیالتان را آسوده سازد.
اهمیت ریسک در بورس اوراق بهادار و مدیریت آن
بدون شک مدیریت ریسک بدون شناخت کافی از بخشی که قرار است سرمایه خود را قرار دهید، امکان پذیر نخواهد بود.
کسانی که بدون آشنایی و بررسی عمیق و صرفا از روی نوسانات ظاهری و مقطعی برای سرمایه گذاری تصمیم می‌گیرند، یا کسانی که قصد دارند به سرعت سود سرشاری به دست بیاورند و به اصطلاح یک شبه راه صد ساله را بپیمایند، معمولا خطرپذیری‌های ناشیانه و غیر اصولی خواهند داشت.
در عوض ریسک پذیری توام با تحلیل صبورانه و البته عمیق، حتی اگر سود کمتری به دنبال داشته باشد، بازدهی پایدار تر دارد و تجربه بهتری خواهد بود.
بورس ارزی
بازار بورس مهم دیگری که اتفاقا پرریسک‌ترین آن‌ها نیز به شمار می‌رود، بازار بورس ارزی است.
با توجه به این که قیمت ارز به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد و گاهی متغیرهای ناگهانی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهند، شرکت در آن با خطر پذیری بیشتری همراه است.
از جمله مهم ترین عوامل نوسان بازار بورس، تحولات سیاسی است که معمولا قابل پیش بینی نیستند و می‌توانند تاثیر جدی روی این بازار بگذارند. با این حال، نباید فراموش کنیم که ارتباط با بانک‌های جهانی و همچنین سود قابل توجه نیز می‌تواند به عنوان مزیت‌های سرمایه گذاری در این بازار مد نظر قرار گیرد.
بورس کالا
بازار بورس دیگری که شاید کمتر دچار تحولات خاص شود، بورس کالا است. بورس کالا بسته به نوع جنسی که در آن مد نظر است، می‌تواند خطر پذیری بیشتر یا کمتری داشته باشد.
به طور کلی بالا رفتن ارزش کالا، ریسک پذیری بیشتر را نیز به همراه دارد. مثلا بورس طلا یکی از همین موارد است که قیمت آن تا حدی به ارز و مناسبات سیاسی نیز مربوط می‌شود.
مراحل مدیریت ریسک در انواع بورس
شناسایی عوامل خطر، جزو اولین مراحل مدیریت ریسک در بورس است.
هر چقدر هم فردی با روحیه خطرپذیری بالا باشید، اگر تحلیل درستی از شرایط خطر ساز نداشته باشید، با مشکل مواجه خواهید شد. در بورس هم نیاز دارید تا عوامل مختلفی که باعث کاهش سود یا زیان دهی و از بین رفتن ارزش سرمایه را به دنبال دارد، بشناسید.
مرحله بعدی برای مدیریت ریسک، آمادگی برای واکنش به خطرات است. کسانی که به خوبی منابع خطر را می‌شناسند، متوجه خواهند بود که در صورت بروز هر اتفاق چگونه اثر آن را کمتر کرده یا از بین ببرند.
به عنوان نمونه، در صورت مشاهده برخی تنش‌های خاص در حوزه سیاست و احتمال تغییر وضعیت بازار، قبل از اتلاف وقت، محل سرمایه خود را تغییر می‌دهند.
موضوع دیگر که به ویژه برای کارگزاران و سهامداران بورس مدنظر قرار می‌گیرد، پایش مستقیم احتمالات و متغیرهای گوناگون است. به این معنی که شاید نتیجه هر تغییر به صورتی که قبلا خود را نشان داده، نباشد.
به عبارت دیگر مدیریت ریسک هر بار ما را با درس‌ها و تجربیات تازه‌ای مواجه می‌کند و افرادی که بسیار خطر پذیر و حرفه‌ای هستند، به همان اندازه نیز از خطر پذیری عجولانه و هیجانی پرهیز می‌کنند.
کارگزاران حرفه‌ای بورس به خوبی با عمق و شدت ریسک به وجود آمده آشنا هستند و می‌دانند کدام تغییرات، در حکم خطرات مقطعی و کوتاه مدت است و کدام یک، طولانی مدت با اثر مخرب و زیان بالا خواهند بود.
به همین دلیل است که گاهی واکنش چندان خاص به بعضی از نوسانات واضح نشان نمی دهند و در عوض، جایی که به نظر خطر کمتری دارد، با کوچکترین تغییر محل سرمایه را عوض می‌کنند.
